Mất ngủ khó thở: Nguyên nhân, chẩn đoán và cách điều trị nhanh

Vậy, nguyên nhân nào gây ra tình trạng này và cách điều trị khó thở mất ngủ hiệu quả tại nhà là gì?

Mất ngủ khó thở là bệnh gì?

Mất ngủ khó thở là gì?

Mất ngủ khó thở có thể là một tình trạng mô tả cảm giác khó thở và khó ngủ xuất hiện đồng thời. Tuy nhiên, đây có thể là triệu chứng của nhiều vấn đề sức khỏe khác nhau như rối loạn lo âu, suy tim, bệnh phổi, chứng ngưng thở khi ngủ, dị ứng, stress và căng thẳng…

Chứng khó thở mất ngủ có nguy hiểm không?

Tình trạng khó thở kèm theo mất ngủ có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra, và mức độ nguy hiểm có thể không giống nhau. Nếu bạn:

• Khó thở: Đây có thể là tình trạng tái phát của một số vấn đề sức khỏe như bệnh phổi (hen suyễn, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính – COPD, viêm phế quản) hoặc cảnh báo vấn đề tim mạch (như suy tim). Khó thở nghiêm trọng, đặc biệt khi đi kèm với đau ngực, buồn ngủ mệt mỏi là dấu hiệu nguy hiểm, cần được cấp cứu và điều trị ngay lập tức.

• Mất ngủ: Mất ngủ có thể do căng thẳng, lo âu, trầm cảm, thay đổi múi giờ hoặc thói quen sống không lành mạnh. Tình trạng mất ngủ kéo dài có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe về mặt tinh thần, thể chất và tâm trí.

Mức độ nguy hiểm của tình trạng khó thở mất ngủ cũng phụ thuộc vào mức độ và thời gian xuất hiện. Trong trường hợp bạn gặp vấn đề về khó thở nghiêm trọng hoặc mất ngủ kéo dài, không nên gắng gượng, cần báo ngay với người thân hoặc gọi xe cấp cứu để được điều trị phù hợp.

Nguyên nhân gây mất ngủ khó thở

Có khá nhiều tác nhân khiến một người gặp phải tình trạng khó thở mất ngủ, trong đó có một số nguyên nhân chính là:

Bệnh đường hô hấp

Bệnh đường hô hấp có thể gây ra các triệu chứng như mất ngủ khó thở trong một số trường hợp:

• Tắc nghẽn đường hô hấp khi ngủ: Còn được gọi là chứng ngưng thở khi ngủ, gây gián đoạn giấc ngủ và thường dẫn đến việc thức dậy nhiều lần trong đêm. Khó thở và rối loạn giấc ngủ có thể làm mất ngủ và gây mệt mỏi vào ban ngày.

• Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính: Thường gây khó thở và suy giảm chức năng hô hấp. Khó thở có thể làm bạn khó ngủ và tạo điều kiện không thuận lợi cho giấc ngủ sâu.

• Bệnh hen suyễn: Người mắc bệnh này thường xuất hiện các cơn co thắt ở đường hô hấp và làm hẹp lumen của khí quản. Các cơn khó thở có thể xảy ra vào ban đêm hoặc sáng sớm, làm giấc ngủ bị gián đoạn và thậm chí là khó ngủ.

• Bệnh tăng áp phổi: Bệnh này là tình trạng tăng áp lực trong các mạch máu phổi, gây ra khó thở và suy tim. Khó thở có thể tăng cường vào ban đêm và làm ảnh hưởng đến giấc ngủ.

• Viêm phế quản mạn tính: Bệnh này gây ra sự viêm nhiễm trong ống dẫn khí phế quản, dẫn đến khó thở và tăng tần suất ho. Triệu chứng thường gặp là giảm chất lượng giấc ngủ.

Viêm phế quản gây ho nhiều, khó thở về đêm

Bệnh về tim mạch

Người mắc các bệnh liên quan tim mạch, mạch máu có nguy cơ cao bị khó thở mất ngủ. Đây là một số bệnh về tim mạch thường gây ra các triệu chứng này:

• Bệnh tim mạch: Các vấn đề về tâm thất trái, bệnh van tim… có thể dẫn đến khó thở, lo lắng, mệt mỏi và mất ngủ khi bệnh tái phát.

• Bệnh nhồi máu cơ tim: Bệnh này xảy ra khi các động mạch cung cấp máu đến cơ tim bị tắc nghẽn, khiến máu tim không đủ máu gây ra đau ngực, mệt mỏi và khó thở.

• Bệnh tăng huyết áp: Tăng huyết áp gây ra căng thẳng và khó thở. Những bệnh nhân bị tăng huyết áp cho biết họ thường suy giảm chất lượng giấc ngủ.

Bệnh về phổi

Phổi là cơ quan chính của hệ hô hấp, có vai trò quan trọng trong việc cung cấp oxy cho cơ thể. Khi phổi suy yếu, làm giảm khả năng hô hấp, gây khó thở. Khó thở có thể trở nên nghiêm trọng vào ban đêm hoặc khi nằm ngửa (khi ngủ) vì vị trí này làm tăng áp lực lên phổi và làm trở ngại cho việc hô hấp. Điều này có thể gây ra sự không thoải mái và mất ngủ.

Một số bệnh về phổi có thể gây ra triệu chứng mất ngủ và khó thở.

• Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD): Đây là một bệnh phổi mãn tính thường gây khó thở và làm mất ngủ. Khó thở có thể trở nên tệ hơn vào ban đêm, khiến người bệnh khó ngủ.

• Hen suyễn: Hen suyễn là một bệnh phổi khá phổ biến. Các cơn hen thường xảy ra vào ban đêm hoặc sáng sớm, gây ra triệu chứng khó thở và mất ngủ.

• Xơ phổi: Đây là một nhóm bệnh lý về phổi mà các sợi mô tại phổi bị sưng to và sẹo lại, làm giảm khả năng phổi hoạt động. Điều này có thể dẫn đến khó thở và gây mất ngủ.

• Sarcoidosis: Bệnh này gây viêm nhiễm và u sưng to ở phổi, gây khó thở và mệt mỏi, điều này có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ.

• Bệnh viêm phổi nhiễm trùng: Nhiễm trùng phổi có thể gây ra khó thở và mất ngủ do triệu chứng nhiễm trùng và ho.

Bệnh lý tâm thần

Bệnh lý tâm thần có thể gây ra các triệu chứng khó thở và mất ngủ, các chuyên gia giải thích điều này:

• Người bệnh rơi vào trạng thái thường xuyên lo âu và căng thẳng. Lo lắng thái quá cũng có thể gây ra thở gấp, khó thở và mất ngủ.

• Các bệnh lý tâm thần có thể gây căng thẳng tinh thần và suy nghĩ tiêu cực, dẫn đến khó khăn trong việc tập trung và thư giãn trước khi đi ngủ. Điều này có thể làm suy giảm chất lượng giấc ngủ và dẫn đến mất ngủ.

• Một số bệnh tâm thần như rối loạn ám ảnh và rối loạn lo âu xã hội, có thể dẫn đến triệu chứng về khó thở khi người bệnh trải qua sự lo lắng và suy giảm chất lượng giấc ngủ.

• Cảm xúc và tâm trạng có thể ảnh hưởng đến chức năng cơ thể, bao gồm hệ thống hô hấp. Do đó, sự căng thẳng tinh thần và lo âu có thể dẫn đến triệu chứng khó thở.

Ngưng thở khi ngủ

Ngưng thở khi ngủ có thể gây mất ngủ và ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ, vì nó tạo ra một số hiện tượng không mong muốn sau:

• Thức giấc không rõ nguyên nhân: Ngưng thở trong khi ngủ thường là kết quả của tắc nghẽn hoặc giãn mở không bình thường của đường hô hấp. Khi xảy ra ngưng thở, người bệnh thường phải thức giấc để khôi phục hô hấp bình thường mà họ thậm chí không nhớ. Sự thức giấc thường xảy ra nhiều lần trong đêm, làm gián đoạn chu kỳ giấc ngủ tự nhiên và gây mất ngủ.

• Giảm chất lượng giấc ngủ: Ngưng thở khi ngủ có thể làm giảm chất lượng giấc ngủ tổng thể. Người bệnh không được hưởng một giấc ngủ sâu và không bị gián đoạn. Do đó, họ có thể thức dậy vào buổi sáng cảm thấy mệt mỏi và không được nghỉ ngơi đủ, dẫn đến sự mất ngủ.

• Khi ngưng thở xảy ra, lượng oxy trong máu giảm và lượng khí cacbonic tăng lên. Điều này có thể gây ra các triệu chứng như cảm giác thở không được, đau ngực, và lo lắng trong giấc ngủ, tạo ra sự không thoải mái và gây mất ngủ.

• Hiện tượng chảy máu cơ hoành: Trong một số trường hợp, ngưng thở khi ngủ có thể gây ra hiện tượng chảy máu cơ hoành, đặc biệt ở trẻ em. Khi ngưng thở xảy ra, nồng độ oxy trong máu giảm, làm giảm khả năng kiểm soát bàng quang và dẫn đến tiểu đêm.

Triệu chứng của tình trạng khó thở mất ngủ

Tình trạng mất ngủ khó thở có thể xuất hiện cùng nhau hoặc độc lập, và triệu chứng của chúng có thể thay đổi tùy theo nguyên nhân gây ra. Dưới đây là một số triệu chứng phổ biến của tình trạng khó thở mất ngủ:

• Khó thở cảm giác bất thường: Cảm giác hít thở không đủ không khí hoặc cảm giác nặng nề trong ngực.

• Tăng tần số thở: Thở nhanh hơn bình thường, thậm chí thở khò khè.

• Khó thở khi nằm sấp: Tình trạng thở khó thường gia tăng khi nằm sấp.

• Vùng ngực hoặc lồng ngực đau: Có thể đi kèm với khó thở, đặc biệt khi hoạt động vận động.

• Thức giấc giữa đêm: Thường xuyên tỉnh giấc vào ban đêm và khó khăn trong việc quay lại ngủ.

• Ngủ không sâu: Mất khả năng duy trì giấc ngủ sâu, dẫn đến thức dậy nhiều lần trong đêm.

• Mệt mỏi và mất tập trung: Do thiếu ngủ, bạn có thể cảm thấy mệt mỏi, buồn ngủ và khó tập trung trong ngày.

Khi trải qua bất kỳ triệu chứng khó thở hoặc mất ngủ nghiêm trọng, không nên chần chừ mà cần thăm khám càng sớm càng tốt.

Tác hại của mất ngủ khó thở

Tình trạng chất lượng giấc ngủ kém kết hợp với khó thở đang gây nhiều lo ngại trong cuộc sống. Theo nhiều chuyên gia, mọi biểu hiện bất thường của mất ngủ đều quan ngại, nhưng mức độ nghiêm trọng sẽ thay đổi tùy thuộc vào nguyên nhân gốc rễ. Tình trạng này có thể gây ra những tác động xấu như:

• Khi kéo dài, mất ngủ khó thở dẫn đến nhiều đêm thao thức, mệt mỏi, cảm giác buồn ngủ nhưng không thể vào giấc, giấc ngủ không sâu và thường xuyên bị giật mình tỉnh dậy.

• Triệu chứng đau ngực và khó thở ban đêm diễn ra mỗi ngày có thể là dấu hiệu cảnh báo về sức khỏe tim mạch suy giảm, tiềm ẩn nguy cơ các bệnh lý tim mạch nghiêm trọng như thiếu máu cơ tim, đột quỵ và các vấn đề liên quan khác.

• Không ngủ đủ vào ban đêm dẫn đến giảm hiệu suất cả về thể chất lẫn tinh thần trong ngày, dẫn đến cảm giác mệt mỏi, uể oải, khả năng tập trung giảm sút, khả năng ghi nhớ suy giảm và ảnh hưởng tiêu cực đến công việc và học tập cũng như các khía cạnh khác trong cuộc sống.

Trong trường hợp khó thở mất ngủ do các vấn đề liên quan đến phổi, tim hoặc hệ thần kinh, việc không điều trị kịp thời có thể dẫn đến các biến chứng phức tạp và nguy hiểm cho sức khỏe.

Cách điều trị mất ngủ khó thở như thế nào?

Nếu bạn đang trải qua tình trạng mất ngủ khó thở, bạn nên sớm thăm khám sức khỏe tổng quát và chuyên khoa thần kinh, tim mạch để có lời khuyên và hướng điều trị cụ thể. Song song với điều trị, người bệnh cần thay đổi thói quen sống lành mạnh hơn để góp phần giảm triệu chứng mất ngủ khó thở:

Thay đổi lối sống

• Duy trì một thời gian đi ngủ và thức dậy đều đặn hàng ngày, kể cả ngày nghỉ cuối tuần.

• Tạo một môi trường ngủ thoải mái với ánh sáng yếu, nhiệt độ mát mẻ và tiếng ồn ít.

• Hạn chế tiếp xúc với ánh sáng màn hình (điện thoại, máy tính) ít nhất 1 giờ trước khi đi ngủ.

Vận động thể dục thể thao đều đặn

• Luyện tập thể dục đều đặn có thể giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ và giảm căng thẳng.

• Tuy nhiên, hãy tránh tập thể dục quá gần giờ đi ngủ, vì nó có thể làm tăng mức độ kích thích và gây khó ngủ.

Duy trì thói quen tập luyện 30 phút mỗi ngày giúp cải thiện hệ hô hấp và giấc ngủ

Kiểm soát căng thẳng

Học cách quản lý căng thẳng và áp lực trong cuộc sống hàng ngày bằng cách sử dụng kỹ thuật thư giãn như thiền, yoga, hay hơi thở sâu.

Thay đổi chế độ ăn uống

• Hạn chế ăn nhiều và uống nhiều vào buổi tối để tránh gây khó tiêu hóa và không thể thoải mái khi đi ngủ.

• Tránh sử dụng trà, cà phê, nước ngọt có ga vào buổi chiều tối.

Xem thêm: Ăn gì dễ ngủ? Điểm danh 10 loại thực phẩm hỗ trợ giấc ngủ tốt nhất

Thay đổi tư thế ngủ

Tư thế ngủ có thể ảnh hưởng đến cách bạn thở và cảm giác thoải mái khi ngủ. Tránh nằm sấp và nằm ngửa, thay vào đó là nằm nghiêng trái/phải, sử dụng gối có độ cao vừa phải.

Tập hít thở (thiền)

Đây là một biện pháp đơn giản nhưng vô cùng hiệu quả trong việc giảm triệu chứng mất ngủ. Việc thực hiện hít thở sâu và đúng kỹ thuật có khả năng cung cấp lượng dưỡng khí cần thiết cho cơ thể, từ đó giúp giải quyết nhiều vấn đề liên quan đến sức khỏe, bao gồm cả tình trạng mất ngủ khó thở.

Để cải thiện chất lượng giấc ngủ hàng đêm, bạn có thể thực hiện phương pháp sau: Bắt đầu bằng cách ngồi thoải mái, tập trung vào hơi thở của mình. Hít thở một cách chậm rãi và sâu, cố gắng đưa hơi thở vào sâu tận bên trong cơ thể. Khi thở ra, hãy làm điều này một cách từ từ và nhẹ nhàng, cho đến khi bạn hết hơi. Bằng cách thực hiện đúng kỹ thuật và duy trì thường xuyên, bạn sẽ cảm nhận được sự cải thiện đáng kể trong việc ngủ một cách sâu và ngon hơn.

Xem thêm: Hướng dẫn ngồi thiền chữa mất ngủ tại nhà

Điều trị bằng thuốc

Mất ngủ khó thở có thể được điều trị bằng thuốc. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc cần có sự chỉ định từ bác sĩ chuyên khoa sau khi kiểm tra tình trạng sức khỏe cụ thể của bạn.

• Thuốc điều trị mất ngủ: Thuốc an thần như benzodiazepines (ví dụ: diazepam, lorazepam) hoặc non-benzodiazepines (ví dụ: zolpidem, eszopiclone) thường được kê đơn để giúp cải thiện giấc ngủ.

Cách hoạt động: Những loại thuốc này có thể giúp thư giãn và tạo điều kiện cho việc ngủ. Tuy nhiên, chúng cũng có thể gây ra tác dụng phụ và tạo thành thói quen sử dụng.

• Khó thở: Nếu khó thở không phải là do căn bệnh cụ thể như hen suyễn hoặc tình trạng y tế khác, thuốc không phải là lựa chọn tốt để điều trị vấn đề này. Nếu khó thở là một triệu chứng liên quan đến căn bệnh cụ thể, bác sĩ sẽ thực hiện các xét nghiệm và xem xét tình trạng y tế của bạn để đưa ra phác đồ điều trị phù hợp. Điều này có thể bao gồm việc sử dụng thuốc bronchodilators hoặc corticosteroids để giảm viêm và mở lối thoát khí.

Lưu ý rằng, trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào, bạn nên thảo luận chi tiết với bác sĩ để đảm bảo an toàn và phù hợp với tình trạng sức khỏe của bạn.

Chống gốc tự do để nâng cao chất lượng giấc ngủ, điều hòa hơi thở

Dựa trên các nghiên cứu của các nhà khoa học, gốc tự do tăng sinh quá nhiều trong quá trình chuyển hóa, đặc biệt dưới tác động của yếu tố căng thẳng, cách sống không khoa học và lạm dụng các chất kích thích… càng tạo ra tác động tiêu cực đối với tế bào thần kinh và hệ mạch máu. Điều này dẫn đến việc hình thành các khối xơ vữa và cục huyết khối trong động mạch, dẫn đến giảm lưu lượng máu và oxy tới não, gây ra tình trạng mất ngủ và khó ngủ.

Vì lý do này, để hỗ trợ quá trình điều trị mất ngủ tại nhà, điều quan trọng là bổ sung các dưỡng chất có khả năng trung hòa gốc tự do, bảo vệ hoạt động của não bộ. Trong đó, Blueberry và Ginkgo Biloba (có trong sản phẩm OTiV) là hai thành phần quan trọng.

Các nhà khoa học tại Mỹ đã chứng minh, Blueberry và Ginkgo Biloba có khả năng vượt qua rào cản máu não, giúp trung hòa gốc tự do và kích thích sự sản xuất và hoạt động của các men chống gốc tự do nội sinh trong cơ thể. Thành phần này có thể giúp giảm xơ vữa, ngăn chặn sự hình thành của cục máu khối, cải thiện lưu thông máu và dưỡng chất tới não, cùng lúc phục hồi chức năng truyền tải thần kinh. Nhờ những tinh chất này, OTiV có khả năng hỗ trợ cải thiện tình trạng mất ngủ một cách an toàn và hiệu quả.

Sản phẩm OTiV sản xuất theo công nghệ hiện đại của Mỹ, an toàn và hiệu quả cho người trên 12 tuổi

Triệu chứng mất ngủ khó thở có thể được gây ra bởi nhiều nguyên nhân khác nhau, không nhất thiết phải liên quan đến bệnh tim mạch. Nếu bạn gặp phải các triệu chứng này, hãy thăm bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn cụ thể. Việc chẩn đoán chính xác và điều trị theo hướng thích hợp rất quan trọng trong việc duy trì sức khỏe tim mạch, cũng như tốt hơn cho giấc ngủ và sức khỏe tổng thể của bạn.